Trẻ 12 tháng tuổi: Phát triển, dinh dưỡng, vận động

Bé tròn 12 tháng tuổi, đã đến lúc làm thôi nôi và nói “Chúc mừng sinh nhật” đến bé rồi. Bé 12 tháng tuổi cũng sắp bước qua giai đoạn mới. Nhớ lại khoảng thời gian trước khi có con Mẹ đã có thể gọi là không tưởng tượng nổi, huống chi đến khoảng thời gian 1 năm chăm sóc bé vừa qua. Nhưng mẹ phải thừa nhận là bé đã mang đến một khung trời mới cho cuộc sống của mẹ, đúng không?

Hãy chuẩn bị cho tháng 12 bận rộn này khi bé sắp bước qua một cột mốc phát triển đặc biệt. Nếu bé vẫn chưa biết đi thì mẹ cũng đừng lo, ngày ấy sắp đến rồi. Một số bé cứ đứng lắc lư trong nhiều tháng. Trong khi những bé khác tự đứng và có thể chạy được rất nhanh sau đó. Một số thì dù biết đi nhưng lại cứ thích bò. Vì bò giúp bé có cảm giác môi trường xung quanh quen thuộc và an toàn hơn. Bé có thể kết hợp bò và đi cho tới khi cảm thấy tự tin hoàn toàn. Hạn chế cho bé ngồi lâu trên xe đẩy hoặc xe hơi. Tập đi cũng như tập các kỹ năng khác liên quan đến chức năng vận động thô của bé. Mẹ hãy cùng Huggies tìm hiểu về nhu cầu và sự phát triển của con yêu khi được 12 tháng tuổi trong bài viết dưới đây. 

Tham khảo:

Bảng cân nặng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Các tuần khủng hoảng Wonder Week của trẻ

Nhu cầu dinh dưỡng và giấc ngủ của trẻ 12 tháng tuổi

• Do đã biết bò cũng như bước vào giai đoạn chập chững tập đi, con yêu sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng hơn so với trước, khoảng từ 800–1.000 calo/ngày. Do đó, nếu mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ, bé nên được bú ít nhất 3 lần trong ngày. Nếu bé còn đang bú bình thì đây có thể là lúc chuyển sang sữa bò tươi nguyên kem, trừ khi bác sĩ nói bé cần dùng thêm sữa công thức.
• Ba mẹ cũng có thể tập cho bé sử dụng ly thay bình, để giúp phòng ngừa sâu răng và giảm thời gian mà răng phải tiếp xúc với các loại đường có trong sữa. Lưu ý, chỉ nên cho trẻ uống tối đa 400ml sữa/ngày (bao gồm sữa mẹ, sữa có trong ngũ cốc hay sữa bò).
• Bên cạnh 3 cử sữa, bé nên kèm theo 3 bữa thức ăn đặc và 2 cử ăn vặt. Trẻ 1 tuổi đã có thể ăn các loại thực phẩm như mật ong, trứng trong chế độ ăn uống. Nếu bé đã được tập làm quen với thức ăn dạng đặc, khả năng nhai nuốt của con tương đối tốt hoặc khi con tỏ ra hứng thú với món ăn này, mẹ còn có thể cho bé nếm thử các loại thức ăn mềm khác như bún, phở, nui… đã được cắt nhỏ sợi. Bé cũng có thể ăn vặt bằng các món phụ như sữa chua, trái cây, váng sữa, bánh mì nướng nguyên hạt...
• Mẹ nên tiếp tục bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin A, vitamin C và vitamin D trong khẩu phần ăn của bé. Bên cạnh đó, hãy khuyến khích trẻ uống nước lọc và hạn chế dùng các loại hoa quả chứa quá nhiều vitamin C.
• Khuyến khích trẻ ăn rau quả và áp dụng thực đơn cân bằng cho trẻ. Không nên cho trẻ ăn những thức ăn có hàm lượng đường, muối và mỡ cao.

Tham khảo: Chế độ ăn của trẻ sơ sinh

Bé ở tuổi tập đi sẽ ngủ nhiều vào ban đêm và ngủ khoảng 2 giấc ngắn vào ban ngày cho tới 14 tháng. Giấc ngủ sâu sẽ “thuận lợi” cho việc tăng trưởng chiều cao của trẻ, giúp trẻ đủ năng lượng tích cực để vận động suốt cả ngày. Để bé được ngon giấc, mẹ chọn loại tã quần Huggies với công nghệ Bong Bóng 3D thấm hút nhanh và không thấm ngược giúp trẻ luôn khô thoáng, sạch sẽ.

Hơn nữa, loại tã quần này còn có tinh chất tràm trà tự nhiên, giúp bé không bị hăm, khô da hay có thể mang lại cho bé những giấc ngủ ngon, không trằn trọc giữa đếm, mẹ cũng không phải thức dậy thay tã cho bé khi đang mơ một giấc mơ đẹp

Tã Huggies Skin Perfect với khả năng giảm đến 93% phân lỏng trên da bé (Nguồn: Huggies)

Sự phát triển của trẻ 12 tháng tuổi

• Lúc này cân nặng bé sẽ gấp 3 lần lúc mới sinh. So sánh hình sinh nhật với hình lúc mới sinh, mẹ sẽ ngạc nhiên vì thấy bé lớn nhanh như thổi. Nếu bé sinh non, bé sẽ cần thêm thời gian để đạt những mốc phát triển chuẩn. Thời gian, môi trường, giới tính và độ trưởng thành sẽ tác động lên tổng thời gian bé cần để phát triển theo đúng chuẩn.
• Tháng này, bé 12 tháng tuổi có nhiều hoạt động vận động thô đồng nghĩa với việc bé có nhiều niềm vui hơn. Nhưng mẹ cũng sẽ phải lo lắng nhiều hơn. Nhớ lại lúc trước mọi việc đã rất dễ dàng vì mẹ đặt đâu là bé ở yên đấy. Còn bây giờ mẹ phải trông chừng bé liên tục coi bé đang ở đâu.
• Bé bắt đầu tự ăn nhiều hơn cũng như biết thể hiện mong muốn rõ hơn. Mặc dù bé vẫn bị hạn chế về mặt ngôn ngữ, nhưng bé biết ê a và nói 1 số từ. Mẹ cũng làm tốt hơn việc giải mã những điều bé nói và học được cách phiên dịch ngôn ngữ cơ thể của bé. Bé lúc này biết chỉ tay, vẫy tay, vỗ tay và chuyển đồ vật từ tay này qua tay kia. Ngay cả khi bé chưa biết đi, bé cũng đã biết vịn tay để giữ thăng bằng rồi. 

Hoạt động của bé 12 tháng tuổi

• Bé 12 tháng tuổi đang ở độ tuổi thích giao tiếp xã hội và thích tìm kiếm những niềm vui mới. Tạo hoá cho bé khả năng biết tìm kiếm những tình huống hấp dẫn và giúp bé học những kỹ năng mới. Mẹ nên  mở nhiều nhạc, sách, mời bạn bè đến chơi, hay tổ chức nhiều trò chơi để bé có cơ hội học hỏi nhiều hơn. Bé sẽ học cách giao tiếp mỗi khi nhìn mẹ nói chuyện với mọi người xung quanh. Bé luôn quan sát mẹ để bắt chước theo. Mẹ đừng nghĩ bé quá nhỏ và chẳng hiểu gì đâu nhé. Mẹ bị lừa đấy.
• Bé ở tuổi tập đi này sẽ học được nhiều trạng thái cảm xúc từ mọi người xung quanh bé. Cáu gắt, vui mừng, lo lắng, chán chường và nhiều cảm xúc khác nữa. Trẻ con rất giỏi lấy được những gì chúng muốn. Chúng là bậc thiên tài trong việc dụ dỗ cả khối óc lẫn con tim ba mẹ chúng. Nhưng quản lý sự bùng nổ cảm xúc ở bé sẽ đòi hỏi sự tự tin và kiên nhẫn. Đôi khi cũng rất khó để nhận ra khi nào bé buồn rầu. Một quyển sách hay có thể giúp mẹ hiểu được bé đang nghĩ gì là quyển Khoa học làm cha mẹ của tác giả Margot Sunderland (nhà xuất bản Dorling Kindersley). 

Ý tưởng về buổi tiệc sinh nhật 1 tuổi cho bé

Hãy dành thời gian để chuẩn bị sinh nhật cho bé và chia sẻ niềm vui với mọi người xung quanh. Lúc 1 tuổi, bé chưa thích thú gì với buổi tiệc ồn ào đâu, nhưng cũng nên cho bé biết đây là một dịp đặc biệt. Vào ngày này, mẹ nên giảm bớt công việc hằng ngày và để mọi thứ tự nhiên.  

• Hãy chụp hình và quay phim cả gia đình mẹ nhé. Nếu có thể, mẹ nên chụp một tấm hình có đủ các thế hệ trong gia đình – rất hiếm khi có dịp như vậy.
• Mẹ có thể muốn tặng một món quà mà bé dùng lâu được. Một chiếc vòng tay xinh xắn bằng bạc cho bé gái hay một bộ xe lửa đặc biệt cho bé trai hoặc một chú ngựa gỗ lắc lư chẳng hạn. Sách có đề ngày tháng và tên người tặng cũng là món quà sinh nhật đầy ý nghĩa.
• Mẹ nên chuẩn bị thùng hoặc những ngăn tủ cho bé chơi. Những thùng đồ chơi bằng nhựa khá là thông dụng và sẽ không lo hư hại khi bị bé lôi kéo khắp nơi. Bé rất thích đi lẽo đẽo sau lưng mẹ. Sẽ rất vui khi mẹ cảm thấy lúc nào cũng có cái bóng nhỏ xinh đi theo mình. Đây là dấu hiệu cho thấy bé cảm thấy an toàn mỗi khi ở cạnh mẹ. Hãy quý trọng khoảng thời gian này vì khi bé lớn hơn bé chẳng thích đi theo mẹ nữa đâu. 

Tâm lý mẹ của bé 12 tháng tuổi

• Mẹ sẽ vừa cảm thấy vui vừa cảm thấy buồn khi bé đạt được cột mốc phát triển này. Bé chỉ mới 1 tuổi thôi, còn cả chặng đường dài phía trước. Mẹ nên bắt đầu cân nhắc về việc sinh thêm con hoặc chờ thêm một thời gian nữa và nên bàn bạc với chồng mình về vấn đề này.
• Nếu cân nặng của mẹ chưa về bình thường, mẹ nên nỗ lực tập thể dục hơn. Mẹ sẽ thấy mọi thứ tốt hơn. Không có cách nào giảm cân tốt hơn là ăn uống điều độ và tập thể dục siêng năng. Ăn kiêng không phải là cách tốt nhất mà lại còn có thể làm cơ thể mẹ yếu đi. Khoảng 6 tuần sau mẹ sẽ thấy cải thiện rõ. Mẹ nên kiên nhẫn và tự tin vào khả năng cải thiện sức khoẻ bản thân nhé!
• Quãng đường làm cha mẹ là được học hỏi mỗi ngày, vì vậy đừng ngại hỏi khi mẹ có vấn đề cần chia sẻ hoặc trợ giúp. Việc cảm thấy thất vọng, khó chịu hoặc quá tải là việc bình thường, mẹ có thể nhờ người thân trông bé hoặc để bé tự chơi trong cũi để tranh thủ thời gian nghỉ ngơi, cân bằng cảm xúc.
• Lưu ý, theo Raising Children, tuy bé đã ra đời được 12 tháng, nhưng bộ phận và các cấu tạo bên trong cơ thể bé vẫn còn non nớt, đang trong giai đoạn hoàn thiện và phát triển. Vì vậy, khi chơi đùa cùng bé, đừng bao giờ mạnh tay hoặc lắc em bé liên tục, việc này có thể gây chảy máu não và có khả năng bị tổn thương não vĩnh viễn.

Tìm hiểu thêm:

Chăm sóc trẻ 13 tháng tuổi

Chăm sóc trẻ 14 tháng tuổi

Chăm sóc trẻ 15 tháng tuổi

Sự phát triển của trẻ qua từng tháng