Chăm sóc mắt cho trẻ

Đối trẻ nhỏ đang khám phá thế giới xung quanh với tốc độ rất nhanh, vì vậy chăm sóc mắt cho trẻ là việc rất quan trọng. Các vấn đề về mắt phải được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt.

Tham khảo: Các giai đoạn phát triển của trẻ

Nhìn để học

Đối trẻ nhỏ đang khám phá thế giới xung quanh với tốc độ rất nhanh thì chăm sóc mắt cho trẻ là việc rất quan trọng. Các chuyên gia từ Trung tâm nghiên cứu Excellence Úc về Khoa học thị lực cho rằng sức nhìn có thể giảm dần sau 15 tuổi. Các vấn đề về mắt phải được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt.

Vấn đề thường gặp nhất ở mắt trẻ nhỏ là gì ?

Cận thị: là tình trạng nhìn gần thì rõ mà nhìn xa thì mờ. Các chuyên gia nhãn khoa đã từ lâu đều cho rằng đây là do di truyền, do thói quen đọc sách không đúng cách và do làm việc thiếu ánh sáng. Tuy nhiên, Kathryn Rose, một nhà nghiên cứu quốc tế về rối loạn thị giác của Đại học Sydney khẳng định rằng các nghiên cứu gần đây đều cho thấy thiếu ánh sáng tự nhiên mới thật sự là nguyên nhân của tình trạng này. Vì thế trẻ con nên được ra ngoài chơi để hấp thu ánh sáng. Việc này không chỉ tốt cho mắt mà còn tốt cho sức khoẻ toàn thân.

Viễn thị: là tình trạng nhìn xa rõ nhưng nhìn gần thì mờ hoặc mỏi mắt. Đa số các bé sơ sinh đều có tình trạng này. Khi bé càng lớn sẽ càng giảm. Nhiều người tin rằng tình trạng này là do di truyền.

Loạn thị: là tình trạng nhìn mờ dù xa hay gần. Nguyên nhân là do giác mạc cong không đều theo các hướng nên ánh sáng bị bẻ cong không đúng.

Lé: là tình trạng một hoặc 2 mắt di chuyển vào trong hay ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới. Nguyên nhân là do các cơ mắt không phối hợp được với nhau.

Nhược thị ở trẻ em: là tình trạng nghiêm trọng do nhiều nguyên nhân như: lé không điều trị, mắt mờ do cườm khô, do chấn thương hay do sụp mi. Não ức chế hình ảnh nhìn bằng mắt bị nhược thị. Sau một thời gian dài thì thị lực mắt đó sẽ giảm vĩnh viễn. Nếu do lé thì có thể phát hiện sớm, nhưng nếu nhược thị do các nguyên nhân bên trong thì khó phát hiện hơn.

Vì sao việc chuẩn đoán sớm lại quan trọng ?

Nếu không nhìn rõ bảng thì bé sẽ gặp khó khăn khi đi học. Thật ra, khoảng 1/10 trẻ đi nhà trẻ đều có vấn đề về thị lực. Nếu không điều trị thích hợp, vấn đề này có thể góp phần làm bé gặp khó khăn khi đến trường sau này.

Trẻ em thường không nhận thức được các vấn đề về mắt vì bé nghĩ ai cũng nhìn giống mình.

Theo trường cao đẳng Nhãn khoa New Zealand và Úc, nhược thị ở trẻ em nếu không điều trị có thể khiến những người trẻ thất nghiệp do thị lực không đáp ứng cho một số công việc. Khi nhược thị ở trẻ em do lé, có thể ảnh hưởng thẩm mỹ làm bé bị trêu chọc.

Vấn đề về mắt còn có thể liên quan đến đái tháo đường ...

Phòng ngừa

Khuyến khích bé dành thời gian chơi ngoài trời nhiều hơn là chơi máy tính.Có nhiều hoạt động khác nhau ngoài trời và rất nhiều lợi ích khi chơi ngoài trời mà bạn nên cho bé thử. Nghiên cứu của Rose cho thấy tiếp xúc ánh nắng mặt trời khoảng 10-14 tiếng mỗi tuần có thể có hiệu quả phòng ngừa tiến triển cận thị. Tuy nhiên, cũng cần nhớ hạn chế tác hại do tia UV gây nên, do đó bạn nhớ cho bé dùng kem chống nắng.

Khuyến khích bé ngồi đúng tư thế khi đọc sách, làm việc hoặc dùng vi tính.

Nên cho bé ăn nhiều rau xanh và trứng. Những thức ăn này giàu Lutein – một chất chống oxy hoá và nhiều dinh dưỡng tốt cho thị lực. Có nhiều công thức nấu ăn cho trẻ.

Chế độ ăn giàu Vitamin A rất quan trọng giúp mắt khoẻ mạnh.

Nên cho bé kiểm tra mắt trước khi bắt đầu đi học và kiểm tra thường xuyên trong lúc đi học.

Họ cũng đề nghị nếu bé có các triệu chứng sau thì nên cho bé đi khám mắt ngay:

·   Lé.

·   Kê sách sát mắt.

·   Hay than nhức đầu.

·   Nháy mắt thường xuyên và hay đỏ mắt,  xốn mắt.

Các phương pháp điều trị và quản lý

Việc điều trị tùy thuộc vào vấn đề ở mỗi bé: 

Đeo kính hoặc kính sát tròng

Đeo kính hoặc kính sát tròng vẫn là sự lựa chọn thông dụng nhất nếu bé bị cận thị, viễn thị và loạn thị. Đối với nhược thị ở trẻ em thì nên tập che mắt – che mắt bên khoẻ để mắt bên nhược thị phải tập làm việc. Tuổi của bé cũng ảnh hưởng việc lựa chọn phương pháp điều trị. Như là chọn kính sát tròng sẽ không phù hợp cho các bé nhỏ.

Trị liệu thị lực

Chương trình trị liệu thị lực giúp mắt tập luyện để thay đổi chức năng nhìn và giúp mắt khoẻ hơn. Cách tập bao gồm tập chức năng của mắt, phối hợp giữa 2 mắt, nhìn theo sự vật, tập trung điểm cố định và tập nhìn có ý thức. Điều chỉnh thị lực bằng kính đeo mắt vẫn đặc biệt hiệu quả đối với trẻ em vì đây là phương pháp điều trị tốt mà không xâm lấn. 

Chỉnh hình giác mạc

Một phương pháp khác là chỉnh hình giác mạc. Bạn sẽ đeo kính sát tròng cứng vào ban đêm. Nó có tác dụng thay đổi hình dạng giác mạc dần dần để làm suy yếu cận thị lúc sáng. Tuy nhiên, kỹ thuật này thường chỉ dùng cho trẻ lớn 11 tuổi trở lên vì phải đeo kính sát tròng. 

Eyelights

Eyelights là sản phẩm mới do các nhà vật lý trị liệu Mỹ tạo ra. Nó được dùng để điều trị nhược thị và lé. Eyelight nhìn giống một chiếc mắt kính. Trong đó có hệ thống chiếu đèn LEDs ngắt quãng vào mắt nhược thị để kích thích phần não liên quan phải xử lý hình ảnh nhận được. Sử dụng lặp lại một thời gian sẽ giúp cải thiện sự nhạy bén của cả hai mắt, nên thị lực 2 mắt sẽ tốt hơn. Những chiếc kính này chỉ dùng được cho bé trên 5 tuổi và phải có kích thước vòng đầu phù hợp.

Phẫu thuật

Hiệu quả của những kỹ thuật như chỉnh hình giác mạc chỉ là tạm thời. Một cách điều trị triệt để là phẫu thuật. Phẫu thuật không được khuyến khích dùng cho trẻ nhỏ mà bị cận thị vì mắt bé vẫn còn đang phát triển và giác mạc vẫn đang thay đổi hình dạng. Tuy nhiên, những tình trạng như lé thì vẫn có thể phẫu thuật. Mục tiêu là để mắt cân bằng và đẹp hơn. Trị liệu thị lực vẫn được khuyến khích trước và sau mổ để cải thiện hiệu quả nhìn 2 mắt. 

Để biết thêm thông tin, mời bạn tham khảo chuyên mục  Cách chăm sóc bé hoặc Bé tập đi