Độ tuổi thích hợp để dạy trẻ tự đi vệ sinh

Một trong những niềm vui lớn lao của các mẹ chính là được bên cạnh và chứng kiến những cột mốc quan trọng của con vào những năm tháng đầu đời. Từ việc con lật lăn, con bi bô gọi mẹ đến việc con đã biết chủ động đi vệ sinh đúng cách. Vậy khi nào là thời điểm thích hợp để mẹ dạy con chủ động đi vệ sinh? Huggies mời mẹ cùng tìm đọc bài viết dưới đây nhé!

Thời điểm thích hợp để con tự đi vệ sinh

Trên thực tế, không có thời điểm nào được xem là thời điểm bắt buộc con phải học chủ động đi vệ sinh. Vì mỗi bé có một thể trạng và sự phát triển khác nhau, song song với văn hóa, môi trường sinh hoạt hàng ngày của con.

Để giải đáp cho câu hỏi “Khi nào nên dạy trẻ đi vê sinh?” Mẹ có thể nhận biết một số dấu hiệu để bắt đầu "bài học" về thói quen này như sau:

• Con có thể nói hoặc nghe hiểu các từ như: tè, pee, poo trong lúc mẹ thay tã.
• Con có thể dùng tay tự thực hiện các động tác kéo quần lên hoặc xuống.
• Con có thể nghe và hiểu những chỉ dẫn đơn giản.
• Con có thể sử dụng bô hoặc bồn cầu (toilet).
• Con ý thức được lúc nào cần đi vệ sinh và thể hiện cho ba mẹ biết (nói, biểu hiện gương mặt, làm ồn,...)
• Con hiểu cảm giác ướt và khô.
• Con đã biết đi và có thể ngồi im trong một khoảng thời gian ngắn.
• Con có thể tự giác hoàn thành những nhiệm vụ nhỏ.
• Con tỏ ra hứng thú khi nhìn những người khác vào nhà vệ sinh.
• Con bắt đầu tỏ thái độ không thoải mái khi mặc tã, nhất là khi tã đã ướt hoặc bẩn.
• Con đại tiện thường xuyên, phân mềm, ổn định.
• Tã của con không dơ, không cần thay trong vòng hơn 2 tiếng. Điều này có nghĩa là con đã bắt đầu ý thức trong việc tự nhịn vệ sinh.

Có bé sẽ chủ động học cách đi vệ sinh từ lúc 18 tháng, có bé tận 2 tuổi mới tập được việc này. Vì vậy, mẹ đừng quá lo lắng nếu con chưa thực hiện được việc đi vệ sinh hoặc thực hiện nhưng chưa thành thạo, mẹ nhé!

Ngoài ra, bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh cũng lưu ý thêm:

Quá trình phát triển của bàng quang (bọng đái) của trẻ kéo dài đến 3 tuổi mới dần hoàn chỉnh. Sự phát triển này bao gồm gia tăng về thể tích bàng quang và khi bàng quang tích đủ nước tiểu sẽ tạo phản xạ đi tiểu để tống hết nước tiểu ra ngoài. Sau đó bàng quang rỗng hoàn toàn và tích tụ lại nước tiểu lại từ đầu. Như vậy, bé sẽ phát triển khỏe hơn và nhanh hơn nếu được tích đầy và xả rỗng tự do. Nghĩa là khi bàng quang đầy, bé sẽ tự tè. Nếu bạn tập xi tiểu là tập 1 phản xạ có điều kiện khi nghe tiếng xi trẻ sẽ tiểu, bất kể lúc đó bàng quang có đầy hay chưa, điều này không tốt cho sự phát triển của hệ tiết niệu. Do đó, bạn không nên tập xi tiểu mà chỉ nên tập cho bé biết khi mắc tiêu tiểu cần đi đúng nơi đúng chỗ, cụ thể là khi mắc tiểu sẽ biết ngồi bô. Việc tập ngồi bô sẽ thực hiện khi trẻ biết giao tiếp với bố mẹ, biết báo hiệu khi mắc tiểu và đến ngồi bô. Do đó tốt nhất tầm 18 tháng bạn có thể tập trẻ ngồi bô nhé!

Tham khảo: Các giai đoạn phát triển của trẻ

Mẹ nên dạy con tự đi vệ sinh như thế nào?

Lần đầu làm mẹ, mẹ có thể lúng túng một chút trong việc dạy con tự đi vệ sinh, để Huggies mách mẹ một số mẹo hay nhé:

• Lựa chọn hình thức đi vệ sinh cho bé: Mẹ có thể cho bé ngồi bô trước rồi mới bắt đầu ngồi bồn cầu. Nếu lựa chọn ngồi bồn cầu, mẹ lưu ý nên mua bệ đỡ hoặc ghế để bé có thể leo lên dễ dàng, kích cỡ phù hợp với bé và luôn có người để mắt đến bé, mẹ nhé!
• Hướng dẫn và giải thích cho bé về các vật dụng như: bô, bồn tiểu (đối với bé trai), bồn cầu, ghế, bệ đỡ,... hoặc mẹ cũng có thể mở các video clip, tranh, ảnh, phim hoạt hình có các nhân vật ngồi bô và giải thích hành động của nhân vật.
• Cho con thử ngồi để kiểm tra kích thước và làm quen với vật dụng mới.
• Theo Kids health, mẹ có thể dạy con một số từ liên quan đến việc đi vệ sinh ví dụ như: “con muốn tè/ị/bi bi/bu bu”.
• Mặc cho con những loại quần áo đơn giản dễ tháo, cởi (quần cạp thun/chun, quần đùi,...).
• Cho con đi vệ sinh vào những khung giờ con thường có nhu cầu đi vệ sinh, chẳng hạn 30 phút sau khi ăn hoặc sau khi tắm.
• Chú ý đến biểu hiện và thời điểm con hay đi vệ sinh trong ngày và cố gắng khuyến khích con ngồi bô vào những thời điểm đó. Mẹ có thể hỏi xem con có muốn đi vệ sinh hay chưa, lần cuối cùng con đi là khi nào,...
• Đảm bảo khẩu phần ăn của con đầy đủ dinh dưỡng với nhiều chất xơ, uống nhiều nước.
• Làm mẫu cho con việc vệ sinh sau mỗi lần đi bô hay đi toilet. Mẹ đừng quên hướng dẫn các bé gái lau từ phía trước ra phía sau, để tránh các vi khuẩn từ phân và hậu môn xâm nhập vào âm đạo. Với các bé trai, ba có thể hợp tác bằng cách hướng dẫn con vẩy nhẹ "cậu bé" sau khi đi tiểu tiện để tránh nước tiểu còn đọng lại.
• Làm mẫu cho con việc vệ sinh tay sau khi đi bô hoặc toilet.
• Trang trí nhà vệ sinh theo màu bé yêu thích.
• Đảm bảo nhà vệ sinh sạch sẽ, cọ rửa thường xuyên, không mùi, không trơn trợt.
• Khen ngợi sự cố gắng của con, đến khi con thành thạo việc này, mẹ có thể giảm dần tần suất khen ngợi.
• Không nên cho con kéo dài việc đi vệ sinh quá 10 phút, con có thể bị tê chân hoặc cảm thấy khó chịu như đang nhận hình phạt.
• Đừng ép con nếu bé chưa hợp tác hoặc không hứng thú.

Bên cạnh đó, việc tạo thói quen cho con đi vệ sinh chủ động có thể kéo dài đến vài tháng. Vì vậy, mẹ cũng đừng nóng vội mà trách mắng hay làm con căng thẳng nếu bé chưa thành thạo, mắc lỗi, mẹ nhé.

Tham khảo: Những vấn đề thường gặp khi tập cho bé tự đi vê sinh

Điều cần lưu ý khi dạy con tự đi vệ sinh

Cho con tự đi vệ sinh, mẹ cần chú ý một số đặc điểm sau vì có thể ảnh hưởng đến vấn đề sức khỏe hay sự phát triển của bé:

• Tần suất con đi vệ sinh.
• Thời gian con đi vệ sinh.
• Hình thái, lượng phân và nước tiểu của con mỗi lần đi.
• Các biểu hiện của con: con nhăn nhó, rặn lâu, đau đớn khi đi vệ sinh,...

Đây hẳn là một cột mốc quan trọng đánh giá sự phát triển vượt bậc của bé. Quá trình tập cho bé tự đi vệ sinh có thể sẽ đem lại đôi chút khó khăn, nhưng mẹ hãy kiên trì vì khi hoàn thành giai đoạn này chứng tỏ bé của mẹ đã lớn thật rồi đấy. Huggies chúc mẹ và bé thành công nhé!

Để biết thêm thông tin, mời mẹ tham khảo chuyên mục  Cách chăm sóc bé hoặc Bé tập đi. Mẹ cũng có thể gửi các câu hỏi của mình để được Góc chuyên gia Huggies tư vấn thêm.