8 dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức dễ nhận biết và cách xử lý

Trong những tháng đầu đời, bên cạnh nguồn sữa mẹ giàu dinh dưỡng thì sữa công thức cũng góp phần quan trọng trong quá trình phát triển của bé. Tuy nhiên, không phải loại sữa công thức cho trẻ sơ sinh nào trên thị trường cũng phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của con. Do đó, bố mẹ cần nắm rõ những dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức để tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Hãy cùng Huggies tìm hiểu bài viết dưới đây để biết cách xử lý tình trạng này kịp thời, giúp con yêu phát triển khỏe mạnh.

Xem thêm:

• 15 loại sữa cho trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi tốt nhất được khuyên dùng
• Sữa non là gì? Uống sữa non có tác dụng gì cho trẻ sơ sinh?

Vì sao cần chọn sữa công thức phù hợp với trẻ?

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại sữa công thức, với thành phần và công dụng khác nhau, phù hợp cho từng giai đoạn phát triển và thể trạng của trẻ. Chẳng hạn như sữa bột, sữa pha sẵn, sữa cô đặc hay sữa có nguồn gốc từ đậu nành (dành cho trẻ không dung nạp lactose hoặc dị ứng sữa bò).

Do đó, khi quyết định nuôi con bằng sữa công thức, mẹ cần phải lựa chọn sản phẩm phù hợp cho từng giai đoạn phát triển và thể trạng của trẻ. Bởi nếu trẻ uống sữa công thức không phù hợp trong thời gian dài có thể gặp các vấn đề về tiêu hóa và miễn dịch, khiến cho trẻ dễ bị ốm vặt.

Chọn sữa công thức phù hợp với trẻ để tránh ảnh hưởng hệ tiêu hóa và miễn dịch của bé (Nguồn: Sưu tầm)

Xem thêm:

• Lượng sữa cho trẻ sơ sinh bao nhiêu là chuẩn? Bảng ml sữa cho bé theo tuổi
• Lợi ích nuôi con bằng sữa mẹ - Những điều mẹ cần biết

8 Dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức

Dưới đây là 8 dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức mà bố mẹ cần lưu ý để kịp thời xử lý để bảo vệ hệ tiêu hóa non nớt, giúp bé phát triển toàn diện.

Đau bụng và tiêu chảy

Nếu trẻ mới làm quen với sữa công thức hoặc vừa được đổi sữa mà có triệu chứng đau bụng, tiêu chảy thì rất có thể là do cơ thể của bé không phù hợp với loại sữa này. Khi đó, trẻ sẽ đi ngoài nhiều hơn 3 lần/ngày và kết cấu phân lỏng, có nhầy bọt, mùi thối hoặc lẫn máu. Trong trường hợp tiêu chảy kéo dài sẽ khiến trẻ bị mất nước, mệt mỏi và sốt cao.

Xem thêm: Dị ứng sữa công thức ở trẻ sơ sinh: Dấu hiệu, Xử lý

Nôn trớ ra sữa

Mặc dù hiện tượng nôn trớ thường hay gặp ở trẻ em, nhưng nếu cứ uống sữa là bị nôn, tần suất liên tục hoặc khó khăn khi nuốt thì có thể là dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức. Nếu trẻ không hợp sữa do bị dị ứng, phản ứng tự nhiên của cơ thể đó là tống đẩy những thành phần gây hại ra bên ngoài.

Trẻ không hợp sữa công thức sẽ bị nôn trớ với tần suất liên tục (Nguồn: Sưu tầm)

Xem thêm: Trẻ bị nôn trớ: Nguyên nhân và mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Đi ngoài phân có màu lạ

Theo các chuyên gia khuyến cáo, khi bố mẹ thấy phân của bé có màu đen, đỏ hoặc xanh lá thì cần đưa con đi khám ngay bởi đây là dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức đã trở nặng. Còn lại các màu phân khác như vàng hay xám là do con thiếu hoặc thừa chất ở mức độ nhẹ, có thể tự khắc phục được tại nhà.

Xem thêm: Cách xử lý khi trẻ bị dị ứng bố mẹ cần biết

Thường xuyên quấy khóc, cáu gắt

Nếu trẻ đột nhiên cáu gắt, quấy khóc kéo dài không rõ lý do, đặc biệt là trong và sau khi ăn xong thì bố mẹ có thể nghi ngờ con không hợp với loại sữa đang sử dụng. Khi không hợp sữa công thức, bé sẽ bị đau bụng hoặc đau dạ dày do dị ứng với protein trong sữa.

Nổi mẩn đỏ, bị phát ban

Nếu trẻ dị ứng với sữa công thức, da sẽ nổi mẩn đỏ sau khi uống sữa, đặc biệt là vùng quanh miệng và mặt. Các vết mẩn đỏ có hình dạng li ti dưới da giống như phát ban, có thể gây sưng phồng, khiến trẻ ngứa ngáy và khó chịu nên quấy khóc nhiều hơn bình thường. Ngoài ra, một số trẻ không chỉ bị phát ban ngoài da mà còn bị ở trong miệng, lưỡi khiến cho trẻ khó chịu và bỏ bú.

Trẻ dị ứng sữa thường bị nổi mẩn đỏ vùng miệng (Nguồn: Sưu tầm)

Trẻ chán ăn, bỏ bú

Khi không thích loại sữa công thức nào đó, trẻ sẽ không hợp tác khi ăn vì sữa không hợp khẩu vị. Mỗi khi đến cữ uống sữa, trẻ sẽ cảm thấy khó chịu, thời gian ăn kéo dài và dễ quấy khóc. Điều này có thể khiến bé không được cung cấp đủ năng lượng cho các hoạt động trong ngày.

Xem thêm: Trẻ biếng ăn: Nguyên nhân, cách giúp trẻ hết lười ăn

Cân nặng của trẻ không thay đổi

Sữa công thức được đánh giá là nguồn dinh dưỡng chất lượng cao, cung cấp đầy đủ dinh dưỡng thiết yếu cho quá trình phát triển của bé. Tuy nhiên, nếu trẻ không hợp sữa, có thể dẫn đến tình trạng nôn trớ, tiêu chảy nhiều lần, bỏ bú,... Tình trạng này kéo dài sẽ khiến trẻ chững cân, không tăng cân, thậm chí sụt cân do cơ thể không nhận đủ dưỡng chất.

Xem thêm: Trẻ 3 tháng tuổi nặng bao nhiêu kg là đạt chuẩn?

Bé thường xuyên xì hơi kèm các triệu chứng hô hấp

Nhiều phụ huynh cho rằng, trẻ xì hơi thường xuyên là tốt, nhưng đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bé không hợp sữa công thức. Nguyên nhân gây ra hiện tượng xì hơi nhiều hơn bình thường là do trẻ dị ứng với các loại protein trong thành phần của sữa. Ngoài ra, trẻ bị dị ứng sữa công thức cũng thường gặp các vấn đề về đường hô hấp như khò khè, khó thở, ho khàn tiếng, chảy nước mũi và có dịch nhầy trong cổ họng.

Trẻ không hợp sữa công thức thường xuyên xì hơi kèm các triệu chứng hô hấp (Nguồn: Sưu tầm)

Xem thêm: Trẻ Sơ Sinh Xì Hơi Nhiều Có Sao Không?

Nguyên nhân trẻ không hợp sữa công thức

Trẻ không hợp sữa công thức có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau:

Hệ tiêu hoá còn non yếu không hấp thu được các chất

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hệ tiêu hóa còn non yếu nên lượng enzyme tiêu hóa sẽ ít, khó hấp thu và chuyển hóa dinh dưỡng. Khi cho trẻ uống sữa công thức, nhiều loại sữa có hàm lượng chất quá nhiều hoặc chứa các chất khó tiêu sẽ khiến trẻ dễ bị đầy hơi, chướng bụng và gây rối loạn tiêu hoá.

Xem thêm: Trẻ bị rối loạn tiêu hóa: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị

Do cơ địa hoặc di truyền

Nhiều mẹ bỉm thường thích chọn các loại sữa ngoại nhập cho con vì giá trị dinh dưỡng cao, giúp con phát triển toàn diện. Tuy nhiên, đôi khi các loại sữa công thức nước ngoài chỉ phù hợp với thể trạng của trẻ ở quốc gia đó. Chắc chắn dinh dưỡng cho trẻ em Việt sẽ không giống với những đứa trẻ ở Úc, Mỹ,… Việc bổ sung dưỡng chất không phù hợp về số lượng và hàm lượng sẽ dẫn đến dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức.

Ngoài ra, một nguyên nhân khác cũng dẫn đến tình trạng dị ứng sữa công thức đó là do yếu tố di truyền. Những đứa trẻ được sinh ra trong gia đình có người bị dị ứng với protein trong sữa thì khả năng dị ứng với sữa công thức cũng khá cao với tỉ lệ lên tới 50 - 80%.

Con không phù hợp hoặc dị ứng với thành phần của sữa

Sữa công thức là thực phẩm đầu tiên mà trẻ phải dung nạp một lượng lớn chất đạm lạ nên dễ dẫn đến phản ứng phòng vệ tự nhiên của hệ thống miễn dịch. Quá trình này sẽ làm giải phóng lượng Histamin vượt ngưỡng cho phép gây ra các triệu chứng dị ứng. Ngoài ra, một số trẻ còn nhạy cảm với các thành phần khác trong sữa công thức như chất tạo ngọt nhân tạo, siro ngô,... dẫn đến tình trạng dị ứng sữa công thức.

Sữa công thức chứa đạm bị biến tính

Đạm sữa bị biến tính là hiện tượng cấu trúc tự nhiên bị phá hủy, trở nên vón cục và khó tiêu. Sự thay đổi này dẫn đến việc khi vào cơ thể, đạm sữa không tiêu hóa được, từ đó gây ra tình trạng đầy hơi, chướng bụng và táo bón ở trẻ.

Làm gì khi trẻ bị dị ứng sữa công thức?

Khi trẻ có dấu hiệu dị ứng sữa công thức, bố mẹ cần xử lý theo các bước sau đây:

Đưa bé tới trạm y tế, bác sĩ gần nhất để kiểm tra

Khi xuất hiện dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức, bố mẹ nên đưa bé đến trạm y tế hoặc bệnh viện gần nhất để kiểm tra. Các bác sĩ chuyên khoa thường phân tích các triệu chứng lâm sàng của bé kết hợp với việc thực hiện tầm soát dị ứng bằng cách test lấy da hoặc xét nghiệm máu. Nếu không phát hiện các dấu hiệu dị ứng sữa kịp thời có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, nguy hiểm hơn là đe dọa đến sức khỏe của trẻ.

Đưa bé đến bệnh viện kiểm tra khi xuất hiện dấu hiệu dị ứng sữa công thức (Nguồn: Sưu tầm)

Tuân theo chỉ dẫn từ nhà sản xuất

Để giảm thiểu tình trạng dị ứng sữa, mẹ cần phải tuân thủ theo chỉ dẫn của nhà sản xuất, pha sữa với tỷ lệ bột và nước phù hợp. Ngoài ra, mẹ cũng nên lưu ý không pha sữa công thức với nước trái cây hoặc kết hợp nhiều loại sữa khác để tránh gây ảnh hưởng xấu đến đường ruột của trẻ.

Xem thêm: Cách pha sữa cho trẻ sơ sinh đúng và chính xác nhất

Thay đổi sữa công thức cho trẻ

Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, nếu xuất hiện dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức thì nên cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Bởi sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất mà còn phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ. Trường hợp sữa mẹ ít, có thể cho trẻ bú mẹ kết hợp với sữa công thức để cơ thể bé dần thích nghi và ngăn ngừa dị ứng sữa.

Mỗi loại sữa công thức đều có thế mạnh riêng, mẹ cần lưu ý tìm hiểu kỹ thông tin để lựa chọn sản phẩm phù hợp với độ tuổi, có thành phần an toàn cho hệ tiêu hóa và sức khỏe của bé.

Xem thêm: Lợi ích nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu

Chú ý trong cách pha sữa

Cách pha sữa công thức là một trong những yếu tố quyết định chất lượng sữa và tác động đến hiệu quả hấp thu. Mỗi loại sữa công thức sẽ có tỷ lệ và nhiệt độ nước pha khác nhau, do đó các mẹ cần chú ý pha sữa đúng công thức. Tốt nhất nên sử dụng nước ấm ở 40 - 45 độ C, không dùng nước sôi hoặc nước lạnh để tránh làm thay đổi thành phần, hao hụt các vitamin và khoáng chất trong sữa. Ngoài ra, trước khi pha sữa mẹ cũng cần rửa tay sạch và các dụng cụ phải được tiệt trùng.

Pha sữa theo đúng công thức của nhà sản xuất hướng dẫn (Nguồn: Sưu tầm)

Xem thêm: TOP 10 sữa non cho trẻ sơ sinh tốt được nhiều mẹ lựa chọn

Một số lưu ý khi đổi sữa công thức cho trẻ

Khi đổi sữa công thức cho trẻ, mẹ cần lưu ý một số điều sau để hạn chế tình trạng dị ứng sữa:

Chọn sữa phù hợp với độ tuổi của trẻ

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ nên sử dụng sữa công thức 1, tuyệt đối không được dùng sữa tươi, sữa bột nguyên kem, sữa đặc có đường hoặc sữa công thức dành cho trẻ trên 6 tháng tuổi. Bởi lúc này hệ tiêu hóa của bé còn rất non yếu nên việc dùng loại sữa có thành phần dinh dưỡng không phù hợp sẽ dẫn đến tình trạng chậm tiêu, rối loạn tiêu hóa, còi cọc, hấp thu kém,…

Đối với những trẻ trên 6 tháng tuổi, cần phải lựa chọn loại sữa tương ứng với độ tuổi để cung cấp thêm nhiều chất đạm, chất béo và canxi cho cơ thể của bé. Nếu trẻ bú ít, không lên cân, nôn trớ hay táo bón, bố mẹ muốn đổi sữa cho con thì nên chọn nhãn hiệu sữa khác nhưng vẫn phải thuộc nhóm sữa công thức.

Chọn vị sữa mà trẻ thích

Khi đổi sữa bột cho bé, nhiều bà mẹ chỉ quan tâm tới thành phần dinh dưỡng có trong sữa mới mà quên mất việc lựa chọn theo khẩu vị của con. Hương vị của sữa rất quan trọng bởi nếu mùi vị mà bé thích sẽ giúp con uống nhanh, ngon miệng, thậm chí lượng sữa nhiều hơn. Hiện nay, trên thị trường có nhiều vị sữa để mẹ lựa chọn theo sở thích của bé như vani, socola, dâu,…

Chọn mùi vị sữa mà bé thích giúp con ăn ngon miệng hơn (Nguồn: Sưu tầm)

Không nên đổi sữa cho trẻ thường xuyên

Mỗi loại sữa công thức sẽ tạo ra hệ vi sinh đường ruột khác nhau, nên khi mẹ đổi sữa đổi sữa thường xuyên hoặc đột ngột sẽ làm ảnh hưởng tới hệ vi sinh khiến trẻ bị rối loạn hệ tiêu hóa, hấp thu kém và dẫn tới chậm lớn. Không chỉ vậy, cơ thể của bé phải mất nhiều thời gian để làm quen và thích nghi với sữa. Do đó, khi chuyển sang sữa công thức cao hơn cho trẻ, tốt nhất là mẹ vẫn nên sử dụng sữa của nhãn hiệu cũ.

Lựa chọn sữa có nguồn gốc rõ ràng

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm sữa là hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng gây nguy hiểm cho bé khi sử dụng. Vì vậy, khi chọn mua sữa công thức cho con, bố mẹ cần chọn sữa có nguồn gốc rõ ràng, đầy đủ thông tin về nhà sản xuất, thành phần, hướng dẫn sử dụng, ngày sản xuất, hạn sử dụng cũng như kiểm định an toàn y tế của các tổ chức chuyên môn trong và ngoài nước,... Ngoài ra, mẹ cũng nên tìm chọn điểm bán uy tín, tốt nhất là đến các cửa hàng phân phối chính hãng của nhãn hiệu sữa muốn chọn để tránh mua phải hàng kém chất lượng.

Cách chọn sữa để tránh các dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức

Nếu trẻ dị ứng với sữa bột có nguồn gốc từ sữa bò, mẹ có thể lựa chọn sữa bột có nguồn gốc từ sữa đậu nành. Ngoài ra, mẹ cũng có thể cân nhắc sử dụng hai loại sữa sau cho bé:

• Sữa bột công thức đã qua xử lý protein: Loại sữa này chứa các protein đã bị cắt ngắn mạch phân tử nên ít gây dị ứng hơn những protein thông thường. Hầu hết các trẻ sơ sinh bị dị ứng với sữa công thức thông thường đều có thể dùng sữa đã qua xử lý.
• Sữa công thức chứa các amino axit. Loại sữa này chứa các protein ở dạng đơn giản nhất, được đề nghị sử dụng nếu trẻ vẫn có dấu hiệu dị ứng sau khi dùng sữa đã qua xử lý protein.

Dù chọn loại sữa công thức nào cho con, bố mẹ hãy luôn quan sát những dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức từ con trẻ. Điều đó sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề và có thể điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cho bé. Việc đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết sẽ giúp bé phát triển toàn diện và khỏe mạnh hơn trong tương lai.

Xem thêm:

• 6 cách tập cho bé bú bình hiệu quả “một phát ăn ngay”
• Trẻ uống sữa công thức đi ngoài màu xanh có đáng lo không?
• Tìm hiểu về chứng không dung nạp đường lactose