Đái tháo đường thai kỳ nguy hiểm đến mẹ và bé ra sao?

Đái tháo đường thai kỳ là tình trạng thường xuất hiện trong thời gian mang thai nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin cần thiết mẹ cần biết về căn bệnh này.

Đái tháo đường thai kỳ là gì?

Đái tháo đường thai kỳ hay còn được biết đến với tên tiểu đường thai kỳ là tình trạng lượng đường trong máu tăng lên trong thời gian mang thai. Theo các chuyên gia, tiểu đường thường là do cơ thể không sản xuất đủ lượng insulin cần thiết để kiểm soát và chuyển hóa đường, làm mức đường trong máu tăng cao.

Đái tháo đường thai kỳ thường xuất hiện vào tam cá nguyệt thứ 2. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp xuất hiện rất sớm, ngay từ tam cá nguyệt thứ nhất. Mẹ bầu vẫn có nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ, mặc dù trước đó không có vấn đề về sức khỏe cũng như không có bệnh về đường huyết. Và tình trang đái tháo đường có thể sẽ tự hết sau khi mẹ sanh bé Tuy nhiên, mẹ sẽ có khả năng mắc lại bệnh tiểu đường thai kỳ trong các lần mang thai tiếp theo nếu không kiểm soát tốt lượng đường huyết trong giai đoạn mang thai này.

Đái tháo đường thai kỳ có thể gây nhiều biến chứng đến sức khỏe mẹ và em bé trong bụng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Kiểm tra đường huyết là “thủ tục” không thể thiếu trong hầu hết các buổi khám thai

Một số dấu hiệu của bệnh tiểu đường thai kỳ mẹ cần theo dõi:

• Thường cảm thấy khát nước
• Đi tiểu nhiều
• Vết thương, trầy xước khó lành
• Sụt cân đột ngột, không rõ nguyên nhân
• Vùng kín bị nhiễm nấm, khó chịu
• Thường xuyên mệt mỏi, kiệt sức
• Nước tiểu có kiến bâu

Triệu chứng bệnh tiểu đường thai kỳ thường không rõ ràng, nhưng nhìn chung các biểu hiện sẽ có nhiều điểm tương đồng với người bệnh tiểu đường bình thường. Hãy đi đến bác sĩ kiểm tra ngay khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở trên mẹ nhé!

Tham khảo: Bà bầu và bệnh tiểu đường

Tại sao mẹ bầu bị đái tháo đường thai kỳ?

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng tiểu đường ở phụ nữ mang thai. Một nguyên nhân phổ biến có thể kế đến là do sự thay đổi nồng độ hormone trong thai kỳ khiến cơ thể mẹ xử lý lượng đường trong máu kém hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, nhau thai là bộ phận cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi cũng có thể tạo ra hormone. Các hormone estrogen, cortisol và nhau thai có thể dẫn đến tình trạng kháng insulin ở giai đoạn cuối thai kỳ, khiến glucose không đi vào các tế bào cơ thể được và ở lại trong máu. Từ đó khiến đường huyết tăng lên.

Ngoài ra, còn có một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cao hơn ở mẹ như:

• Béo phì, thừa cân
• Ít vận động
• Có tiền sử đái tháo đường trước khi mang thai
• Hội chứng buồn trứng đa nang
• Trong gia đình có tiền sử bệnh đái tháo đường

Đái tháo đường thai kỳ ảnh hưởng như thế nào đối với thai nhi?

Thống kê cho thấy, nguy cơ dị tật bẩm sinh cao hơn gấp 8 lần ở các bé có mẹ bị tiểu đường thai kỳ. Thậm chí, các dị tật tim mạch còn cao hơn 18 lần, dị tật hệ thần kinh cao hơn gấp 16 lần so với những bé có mẹ bình thường.

Chưa chỉ ra được nguyên nhân cụ thể, nhưng nhiều nghiên cứu khác cũng chỉ ra mối liên hệ giữa đái tháo đường thai kỳ và tỷ lệ sinh non, thai chết lưu. Không chỉ vậy, trong những trường hợp mẹ bị tiểu đường thai kỳ, bé sinh ra cũng dễ gặp các vấn đề về hô hấp, nhiễm trùng và vàng da cao hơn.

Thông qua nhau thai, hàm lượng glucose trong máu mẹ có thể truyền sang cho thai nhi, kích thích cơ thể bé sản xuất thêm insulin. Điều này làm em bé trong bụng mẹ phát triển quá mức và có nguy cơ phát triển thành bệnh béo phì và tiểu đường tuýp 2 khi trưởng thành.

Với một số bé, cơ thể sau khi sinh vẫn tiếp tục sản xuất insulin để đối phó với lượng glucose dư thừa trước đây. Lượng insulin tăng quá mức này sẽ ảnh hưởng đến lượng đường huyết trong máu của trẻ. Trường hợp đường huyết hạ quá thấp có thể gây co giật ở trẻ sơ sinh.

Ảnh hưởng của đái tháo đường thai kỳ với sức khỏe mẹ bầu

Không chỉ ảnh hưởng đến cục cưng trong bụng, đái tháo đường thai kỳ cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mẹ bầu. Thống kê cũng cho thấy mẹ bầu bị đái tháo đường có nguy cơ bị tiền sản giật, biến chứng thai kỳ nguy hiểm cao hơn gấp 4 lần so với các mẹ có lượng đường huyết ổn định. 

Mẹ bầu bị đái tháo đường cần thăm khám thường xuyên cũng như tham khảo ý kiến bác sĩ để có chế độ dinh dưỡng và tập luyện phù hợp

Tiểu đường thai kỳ cũng thường đi kèm với nhiều biến chứng sức khỏe khác như cao huyết áp, tim mạch. Nếu không kiểm soát lượng đường trong máu kịp thời, mẹ bầu cũng có nguy cơ tổn thương võng mạc, thậm chí gây xuất huyết võng mạc khi sinh. Với những mẹ bầu bị bệnh thận mãn tính, kết hợp thêm với tiểu đường thai kỳ sẽ làm tăng nguy cơ suy thận.

Ngoài ra, thai nhi lớn quá mức cũng là nguyên nhân nhiều mẹ bị đái tháo đường thường được chỉ định sinh mổ. Trong lúc vượt cạn, mẹ bầu cũng có nguy cơ gặp phải chấn thương gãy xương đòn, hoặc trật khớp.

Tham khảo: Chế độ ăn của bà bầu bị tiểu đường

Ngăn ngừa đái tháo đường ở mẹ bầu

Tuy nguy hiểm nhưng đái tháo đường thai kỳ hoàn hoàn có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm và có biện pháp điều trị phù hợp. Thông thường, tại các buổi khám thai, mẹ bầu sẽ được chỉ định kiểm tra đường huyết. Nếu có dấu hiệu đường huyết bất thường, bác sĩ sẽ hướng dẫn thực đơn dinh dưỡng phù hợp cũng như các cách tập luyện để hạ và ổn định lượng đường trong máu.

Để ngăn ngừa bệnh tiểu đường thai kỳ, mẹ nên bắt đầu tập thói quen ăn uống lành mạnh từ trước khi chuẩn bị mang thai, đầu tư một chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ, ít chất béo. Đồng thời, chú ý vận động thường xuyên hơn qua các môn thể thao phù hợp cho bà bầu như đi bộ, yoga… và đi khám thai, kiểm tra sức khỏe thường xuyên, đúng lịch.

Bác sĩ Bùi Thị Thu Hà cũng lưu ý thêm:

Trong trường hợp mẹ bị đái tháo đường thai kỳ, việc đầu tiên mẹ nên làm là rà soát lại chế độ ăn của mình. Ngoài hạn chế đồ ngọt, mẹ nên hạn chế tinh bột (như cơm, bánh mỳ…), dầu mỡ, muối ví dụ các thực phẩm fast food như khoai tây chiên… Về sữa bầu mẹ nên dùng loại sữa tươi không đường. Các bữa ăn nêm gia vị ít, bớt ngọt. Hạn chế các trái cây chín. Về cách ăn, mẹ nên chia nhỏ bữa ăn và nhai lâu, nhai kỹ thay vì dồn vào 3 bữa ăn chính. Việc dùng rau xanh cũng giúp cho việc giảm hấp thu đường. Vận động và thể dục cũng làm tiêu hao calo, tránh tình trạng dư thừa năng lượng qúa mức.

Tham khảo: Những thay đổi khi mang thai

Để biết thêm nhiều thông tin về cách chăm sóc sức khỏe trong các giai đoạn thai kỳ, mẹ đừng ngần ngại đặt câu hỏi tại Góc Chuyên Gia Huggies để được các bác sĩ tư vấn, giải đáp thắc mắc nhé!