Nếu bạn và chồng/vợ đều dưới 35 tuổi và không có bệnh tật gì liên quan đến sinh sản, hầu hết bác sĩ sẽ đề nghị vợ chồng bạn cố gắng tự thụ tinh trong vòng 12 tháng trước khi nhờ đến phương pháp hỗ trợ, điều trị sinh sản.
Nhưng nếu bạn hoặc vợ/chồng đã trên 35 tuổi, đã đến lúc bạn nên nhờ đến y tế nếu bạn không thể tự thụ tinh sau 6 tháng quan hệ không có biện pháp ngừa thai.
Nếu bạn thực sự cần điều trị sinh sản, đó sẽ là một chặng đường dài. Bạn cần nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm để xác định được nguyên nhân và tìm cách điều trị thích hợp. Đây cũng là nguyên do mà các cặp đôi lớn tuổi nên tiến hành việc khám và điều trị sinh sản sớm nếu họ hiếm muộn con.
Mặc dù chỉ có 20-25% cặp đôi trẻ và khỏe mạnh có thai trong một tháng khi quan hệ tình dục không ngừa thai, khoảng 90 % phụ nữ sẽ có bầu trong vòng 18 tháng nếu quan hệ đều đặn vào gần thời điểm rụng trứng.
Nếu vợ chồng bạn đã cố gắng một thời gian và chưa có kết quả, hãy đến gặp bác sĩ và hỏi họ - sẽ có rất nhiều bước trước khi tiến đến điều trị sinh sản.
Thông thường, bác sĩ sẽ yêu cầu vợ chồng bạn khai một tiểu sử bệnh tật, sức khỏe và làm một số kiểm tra sức khỏe cơ bản trước khi tiến hành một số xét nghiệm. (Các thông tin này sẽ giúp bạn vẽ được biểu đồ chu kỳ rụng trứng trong vài tháng gần nhất).
Người ta đã chứng minh được có đến 80% cặp đôi hiếm muộn con là do nguyên nhân y khoa – và rất nhiều trong số đó, tình trạng đang điều trị bệnh khiến vợ chồng bị vô sinh tạm thời trong thời gian ngắn.
Và nếu bạn thực sự có vấn đề về hiếm muộn con, bạn không phải người duy nhất bị đâu – có đến 15% cặp đôi người Úc cũng gặp vấn đề tương tự trong độ tuổi sinh sản.
Giới thiệu đến chuyên gia sinh sản
Sau một vài kiểm tra, bác sĩ đa khoa của bạn có thể giới thiệu vợ chồng bạn đến một chuyên gia về sinh sản.
Nếu bạn dư dả tiền trong việc điều trị này, bạn nên đòi hỏi chuyên gia về sức khỏe sinh sản có bằng CREI (là bằng sau đại học chuyên về nội tiết sinh sản và vô sinh) – nghĩa là bác sĩ của bạn sẽ có kiến thức cập nhật hơn về tìm hiểu và điều trị chữa vô sinh.
Ngoài ra, rất nhiều bệnh viện công lớn có khoa Hiếm Muộn và bạn có thể gọi đến để xếp cuộc hẹn điều trị.
Trước khi điều trị hiếm muộn con
Quyết định đi tìm phương pháp chữa trị phải thật rõ ràng khi bạn muốn mang thai trong một năm và nhu cầu “phải sử dụng phương pháp này” có thể sẽ chi phối bạn.
Khôn ngoan nhất là bạn nên tìm một số hỗ trợ và sự tư vấn trong thời gian đầu trước khi điều trị hiếm muộn. Nhiều cặp đôi kể lại việc điều trị hiếm muộn có thể rất nhạy cảm và khiến bạn trở nên cô độc, nhưng đây là việc điều trị bình thường và có rất nhiều sự giúp đỡ mà bạn có thể tìm đến, nơi những người có cùng hoàn cảnh và có tri thức cũng như kinh nghiệm về loại điều trị này.
Các điều trị hiếm muộn con phổ biến: Sinh sản có hỗ trợ (ART)
Vì nguyên nhân vô sinh rất khác nhau giữa hai vợ chồng, có một chuẩn trung bình để định ra phương pháp có thể giúp bạn vượt qua nhiều rào cản thể chất.
Thông thường, bác sĩ sẽ dùng đến các phương pháp ít xâm nhập trước và nếu không hiệu quả, người ta mới dùng đến thụ tinh trong ống nghiệm hoặc các can thiệp sâu hơn vào cơ thể bạn.
Vợ chồng bạn cần phải hiểu ngay từ đầu rằng không có sự đảm bảo 100% cho bất cứ phương pháp điều trị hiếm muộn con nào. Đồng thời, bạn cũng sẽ phải trải qua những giai đoạn khó khăn về cả cảm xúc lẫn cơn đau của cơ thể - cũng như phải hiểu rõ số tiền bạn sẽ phải chi.
Tỉ lệ thành công cho mỗi phương pháp rất khác nhau. Những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến tỉ lệ đậu thai là tuổi tác của mẹ và các lí do khác vô sinh.
Chữa vô sinh: Phương pháp thụ tinh có hỗ trợ
Lí do sử dụng phương pháp này:
Thụ tinh có hỗ trợ (còn gọi là thụ tinh nhân tạo, hay thụ tinh trong tử cung) là phương pháp điều trị được sử dụng khi tinh trùng của người nam có vấn đề (khả năng di chuyển kém, tinh trùng dị dạng, ít tinh trùng...). Phương pháp này cũng được dùng khi dịch nhờn cổ tử cung của người nữ có kháng thể tinh trùng.
Cách thức:
Trong chu kỳ sinh sản của người nữ, mẫu tinh trùng của người nam được thu thập và có thể “tẩy rửa” (điều trị trong phòng thí nghiệm để chất lượng tốt hơn) và sau đó được tiêm qua âm đạo, đi trực tiếp vào tử cung qua một ống nhựa silicon.
Điều trị hiếm muộn con: Cảm ứng rụng trứng
Lý do sử dụng:
Nếu thời điểm rụng trứng của một phụ nữ không xảy ra một cách tự nhiên hoặc vào những thời điểm lộn xộn, có thể do hội chứng đa nang buồng trứng, tuyến yên bất thường, do u lành tính ở tuyến yên, mãn kinh sớm hoặc có tiền sử lao động quá sức và thiếu dinh dưỡng.
Cách thức:
Người nữ được tiêm hàng loạt hormone kích thích sinh trưởng trứng và rụng trứng. Khi trứng rụng, thụ tinh tự nhiên sẽ đậu thai.
Các loại thuốc thường dùng:
- Clomiphene citrate (còn gọi là Clomid): dạng viên, tác động lên vùng dưới đồi (trong não) để gửi thông điệp yêu cầu tuyến yên sinh ra loại hormone LH và FSH, sẽ kích thích buồng trứng sinh ra trứng.
- Thuốc bơm Gonadotropins: được bơm vào mạch máu của bạn qua một ống bơm nhỏ. Thuốc gồm hormone FSH tổng hợp và hCG tinh chất, bắt chước như thể chúng được tuyến yên sinh ra.
- Thuốc tiêm Gonadotropins: tiêm vào cơ bắp, kích thích buồng trứng trực tiếp sinh trứng.
Điều trị hiếm muộn: Thụ tinh ống nghiệm (IVF)
Lý do sử dụng:
Trong một số điều kiện, cặp đôi được yêu cầu phải thụ tinh ống nghiệm, có thể do người nữ bị tắc ống dẫn trứng hoặc bệnh lạc nội mạc tử cung (endometriosis), người nam gặp vấn đề về chất lượng, số lượng tinh trùng. Bác sĩ cũng có thể sử dụng phương pháp này với những cặp đôi hiếm muộn không rõ nguyên nhân (khoảng 20% số trường hợp).
Cách thức:
- Thụ tinh ống nghiệm là phương pháp điều trị nội khoa và thường đòi hỏi thời gian lâu dài. Người nữ được tiêm một loạt hormone để kích thích trứng phát triển. Sau đó, trứng được tách khỏi buồng trứng bởi một cây kim nhỏ. Có hai phương pháp chính ở đây – hoặc là kim được đưa trực tiếp từ âm đạo vào buồng trứng bằng phương pháp gây tê cục bộ, hoặc trứng được tách bằng một phẫu thuật nội soi, qua một đường mổ và người nữ được gây tê toàn phần.
- Tiếp đó, trứng được kết hợp với tinh trùng của người chồng (đã qua xử lý) trên một đĩa thí nghiệm. Sau nhiều ngày nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, trứng đã thụ tinh (hợp tử) sẽ được đưa trở lại tử cung.
Điều trị sinh sản: Phương pháp GIFT (Chuyển hợp tử trong ống dẫn trứng)
Lý do sử dụng:
Những bệnh nhân sử dụng phương pháp này có thể bị bệnh lạc nội mạc tử cung, rối loạn tử cung và một vài chứng vô sinh ở nam giới, tuy nhiên phương pháp này không dùng cho người gặp vấn đề ở ống dẫn trứng.
Cách thức:
Phương pháp GIFT khá giống với thụ tinh trong ống nghiệm, ngoại trừ việc khi trứng và tinh trùng được chiết xuất, chúng sẽ được đẩy vào ống dẫn trứng để hiện tượng thụ tinh xảy ra tại đây.
Điều trị sinh sản: Phương pháp ZIFT (Chuyển hợp tử trong ống dẫn trứng)
Lý do sử dụng:
Thường sử dụng cho người bị lạc nội mạc tử cung, rối loạn tử cung và người nam không gặp vấn đề gì về chất lượng và hình thái tinh trùng. Người nữ cũng cần không gặp vấn đề gì về ống dẫn trứng.
Cách thức:
Phương pháp ZIFT cũng khá giống với thụ tinh trong ống nghiệm, chỉ khác là trứng đã thụ tinh được đưa trực tiếp vào ống dẫn trứng thay vì tử cung.
Điều trị sinh sản: Phương pháp ICSI (Tiêm tinh trùng vào trứng)
Lý do sử dụng:
Đây là một trong những phương pháp dễ thành công nhất trong việc chữa vô sinh nam và được dùng trong các ca bệnh mà người đàn ông có số lượng tinh trùng rất thấp, có thể sản xuất rất ít tinh trùng chất lượng, sự di chuyển của tinh trùng có vấn đề hoặc có chất diệt tinh trùng trong tinh dịch. Phương pháp này cũng thường được dùng với người nam bị tắc ống dẫn tinh hoặc đã bị thắt ống dẫn tinh từ trước.
Cách thức:
Phương pháp ICSI được sử dụng như một phần trong quy trình thụ tinh nhân tạo, với một tinh trùng được bơm trực tiếp vào trứng.
Điều trị sinh sản: Chiết suất tinh trùng từ tinh hoàn hoặc mào tinh
Lý do sử dụng:
Phương pháp này dành cho những người đàn ông có rất ít tinh trùng hoặc tinh trùng bị dị tật, hoặc bị tắc thừng tinh. Phương pháp này cũng dành cho những người không thể xuất tinh, đôi khi vì bị liệt hoặc các bệnh lý khác.
Cách thức:
Sử dụng một kim, tinh trùng được tách khỏi mào tinh hoặc lấy trực tiếp từ tinh hoàn, sau đó sử dụng cách thụ tinh trong ống nghiệm hoặc các phương pháp tương tự.
Điều trị sinh sản: Hiến trứng, phôi và tinh trùng
Lý do sử dụng:
Nếu một phụ nữ trên 40 tuổi hoặc bị suy buồng trứng do điều trị ung thư hoặc bệnh khác, hoặc đàn ông không sản xuất tinh trùng, sử dụng trứng hoặc tinh trùng, thậm chí là phôi từ nguồn hiến tặng cũng có thể là giải pháp.
Cách thức:
Trứng, tinh trùng hoặc phôi được hiến tặng thường được sử dụng với các công nghệ hỗ trợ sinh sản khác. Quá trình thường phức tạp vì có liên quan nhiều vấn đề luật pháp. Các bố mẹ cần tìm hiểu vì có thể sẽ rất khác nhau ở các quốc gia, thậm chí khác nhau giữa các bang trong một quốc gia. Kĩ thuật hiến tặng không được phép dùng để kiếm tiền ở một số nước.
Để có thêm thông tin, mời đọc bài Tăng khả năng thụ tinh.
Theo bài viết của Fran Molloy, nhà báo và là mẹ của 4 đứa con.